این اواخر زبان برنامه نویسی دیگه ای با نام کاتلین (Kotlin) برای اندروید معرفی شده که بعضی از ایرادات جاوا رو نداره. کدهای این زبان در برخی مواقع حتی سریعتر از جاوا تفسیر (کامپایل) میشن و برنامه نویسی با اون حتی آسونتره. البته کار توسعه کاتلین از سال 2010 آغاز شده و قبل از این هم وجود داشته. اما مطلب مهم اینه که گوگل به تازگی این زبان رو به عنوان زبان رسمی برنامه نویسی اندروید معرفی کرده. به دنبال این اقدام گوگل بسیاری از برنامه نویسان اندروید از جاوا به کاتلین کوچ کرده اند و تخمین زده میشه تا 80 درصد از اونا تا پایان سال 2018 به این زبان کوچ کرده باشند.
همچنین قراره به زودی از کاتلین در اندروید استودیو که بسته توسعه نرم افزاری (SKD) رسمی اندروید است پشتیبانی به عمل بیاد. از آنجایی که کاتلین هم مانند جاوا با پلتفرم JVM (ماشین مجازی جاوا) کار میکنه به راحتی میشه از اون در ساخت اپلیکیشن های اندرویدی کمک گرفت.
کاتلین از کجا آمده است؟!
شرکت JetBrains سال 2011 از پروژه کاتلین که در واقع یک زبان برنامه نویسی جدید برای پلتفرم JVM (ماشین مجازی جاوا) بود رونمایی کرد. توسعه مقدماتی کاتلین از یک سال پیش آغاز شده و به گفته دیمیتری جمروف مدیر فنی شرکت JetBrains هدف ازاون ارائه زبانی بوده که هم امکانات بیشتری نسبت به زبان های حاضر از جمله جاوا داشته باشه و هم سرعت کامپایل برنامه های اون به اندازه سرعت کامپایل برنامه های جاوا باشه. البته با توجه به اظهارات جمروف زبان برنامه نویسی اسکالا (Scala) کاندید خوبی به عنوان یک زبان برنامه نویسی جدید با امکانات بالا بوده منتها ایراد اساسی اون سرعت بسیار پایین کامپایل برنامه هاش بوده است.
ایده ساخت یک زبان برنامه نویسی جدید که هم امکانات بیشتری داشته باشه و هم سرعت کامپایل برنامه های اون بالا باشه (در حد جاوا) به این ترتیب شکل گرفت. نام کاتلین از نام جزیره ای در نزدیکی شهر سن پترزبورگ گرفته شده؛ دقیقا مثل جاوا که نامش رو از یکی از جزایر کشور اندونزی گرفته است. نسخه اول زبان برنامه نویسی کاتلین در 15 فوریه 2016 (26 بهمن 1394) منتشر شد. شرکت JetBrains بعد از انتشار این زبان اطمینان داد که به فکر سازگاری این زبان با زبان های دیگه و نسخه های قدیمی ترشون خواهد بود. نسخه 1.2 کاتلین نیز در تاریخ 28 نوامبر 2017 (7 آذر 1396) منتشر شد. در این نسخه قابلیت به اشتراک گذاری کد با زبان برنامه نویسی Javascript و پلتفرم JVM (ماشین مجازی جاوا) به این زبان اضافه شده اند.
چرا کاتلین؟
کاتلین بیشترین سازگاری رو با جاوا داره. این یعنی شما در هر پروژه ای که به زبان جاوا نوشته باشید می تونید از کدهای کاتلین هم استفاده کنید. پس اختلالی در سرعت اجرای پروژه به دلیل ناسازگاری زبان ها بوجود نمیاد و کار شما با همان سرعت قبلی پیش خواهد رفت. همچنین امکان تبدیل کدهای جاوا به کاتلین و بالعکس هم وجود داره. شما تا هر جای پروژه تان رو که به زبان جاوا نوشته باشید می تونید به راحتی اون رو تبدیل به کد کاتلین کنید و از امکانات بیشتر این زبان برای توسعه پروژه تون بهره ببرید.
در کاتلین امکان برنامه نویسی end-to-end هم وجود داره که امکان استفاده از اون در بسیاری از پلتفرم ها رو فراهم میکنه. همچنین کاتلین از برنامه نویسی دو سویه (Bi-directional Programming) هم پشتیبانی می کنه که به اختصار برنامه نویسی هست که قابلیت عوض شدن جای دیتای ورودی و خروجی در اون وجود داره. کدهایی که به زبان کاتلین نوشته میشن تقریبا تا 40 درصد کوتاهتر از کدهای جاوا هستند. این یعنی شما وقت کمتری برای کدنویسی با کاتلین صرف خواهید کرد.
از طرفی یادگیری این زبان زیاد مشکل نیست. همونطور که در وبسایت کاتلین آمده در ساخت کاتلین از زبان های برنامه نویسی دیگری مثل جاوا اسکریپت، سی، جاوا، اسکالا و گرووی الهام گرفته شده است. پس اگر یادگیری کاتلین از این زبان ها آسان تر نباشه از اونا مشکل تر نیست. توسعه دهندگان کاتلین به موضوع یادگیری آسان این زبان توجه کافی داشته اند و اینکه شما بتونید در صورت آشنایی با هر کدام از زبان های فوق کاتلین رودر عرض چند روز یاد بگیرید. البته یادگیری کار با برخی از امکانات جدید کاتلین به زمان بیشتری احتیاج داره.ولی روی هم رفته زبان کاتلین زبان مشکلی برای یادگیری نیست.
ضمنا به زودی قابلیت برنامه نویسی برای سیستم عامل iOS و macOS هم به کاتلین اضافه خواهد شد. بنابراین از این زبان برنامه نویسی میشه برای ساخت اپلیکیشن های آی او اس استفاده کرد. همچنین زبان کاتلین از لحاظ ساختاری پیچیدگی کمتری نسبت به جاوا داره پس فهم برنامه هایی که به زبان کاتلین نوشته شده اند آسان تر خواهد بود.